Wybór formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej to dla przyszłego przedsiębiorcy bardzo ważna kwestia. Jest to ważne nie tylko na początku prowadzenia firmy ale również przez cały późniejszy okres.
Stosowana forma opodatkowania wpływa nie tylko na wysokość przyszłego podatku ale również na wysokość płaconej składki zdrowotnej. Ma ona również wpływ na rodzaj i zakres prowadzonej dokumentacji rachunkowej.
Jeśli jesteś osobą fizyczną i osiągasz przychody z działalności gospodarczej, możesz skorzystać z różnych form opodatkowania podatkiem dochodowym. Zobacz, jakie są najważniejsze różnice pomiędzy tymi formami i kto w efekcie może je stosować.
Obecnie mamy do wyboru następujące formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej:
- podatek na zasadach ogólnych – skala podatkowa (12% lub 32%)
- podatek liniowy (19%)
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (stawka ryczałtu jest uzależniona od rodzaju świadczonych usług).
Ważne! Czwartą formą opodatkowania jest karta podatkowa, jednak od 2022 roku mogą z niej korzystać jedynie podatnicy, którzy byli opodatkowani w tej formie przed rokiem 2022 i kontynuują opodatkowanie w formie karty podatkowej.
W przypadku skali podatkowej oraz podatku liniowego przedmiotem opodatkowania jest dochód. Natomiast w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przedmiotem opodatkowania jest przychód.
Żeby dokonać optymalnego wyboru formy opodatkowania działalności gospodarczej musisz wiedzieć czym są: przychód, koszty uzyskania przychodów, dochód oraz strata.
Skala podatkowa to podstawowa forma opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej przysługująca z mocy prawa podatkowego.
Co prawda dochód z działalności gospodarczej, automatycznie jest opodatkowany skalą podatkową, jednak przy rejestracji działalności gospodarczej, w trakcie składania wniosku CEIDG-1 możesz wybrać formę opodatkowania najbardziej korzystną dla twojej działalności. Wyboru możesz dokonać spośród podatku liniowego, skali podatkowej oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Wyboru formy opodatkowania możesz dokonać w momencie rejestracji działalności w CEIDG lub najpóźniej do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągniesz pierwszy przychód.
Zobacz też:
Jak zarejestrować działalność gospodarczą w CEIDG?
Opodatkowanie na zasadach ogólnych
Stawka podatku zależy od dochodu i wynosi 12% lub 32% po przekroczeniu kwoty 120 tys. zł.
Przy tej formie opodatkowania obniżasz przychody o koszty związane z prowadzeniem działalności.
Przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych obowiązuje kwota wolna od podatku, która od 2022 roku wynosi 30.000 zł. Ustalając wysokość podatku według skali podatkowej, uwzględnia się kwotę zmniejszającą podatek. Kwota ta wynosi 3600 zł (30.000 x 12%).
Składka na ubezpieczenie zdrowotne przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych wynosi 9% od dochodu. Niestety nie można jej w jakikolwiek sposób odliczyć od podatku.
Podatek liniowy
Opodatkowaniu podatkiem liniowym podlega dochód, czyli różnica pomiędzy przychodami a kosztami uzyskania przychodów.
WAŻNE! Przy ustalaniu zaliczki na podatek przy opodatkowaniu podatkiem liniowym NIE stosuje się kwoty wolnej od podatku. Podatek wynosi 19 % od dochodu niezależnie od tego ile on wynosi.
Składka na ubezpieczenie zdrowotne płacona przez podatników rozliczających się podatkiem liniowym wynosi 4,9 % podstawy wymiaru (dochodu).
Dla podatników rozliczających się według podatku liniowego wprowadzono możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania (dochodu) lub zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej – zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu działalności pozarolniczej oraz za osoby współpracujące.
Wprowadzono jednak limit odliczenia składki zdrowotnej, który w 2023 roku wynosi 10.200 zł.
Ryczał od przychodów ewidencjonowanych.
Z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą skorzystać:
- osoby fizyczne
- przedsiębiorstwa w spadku
- spółki cywilne, którymi jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne
- spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku
- spółki jawne, którymi jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne,
osiągające przychody z działalności gospodarczej i których przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły limitu 2 mln euro. Przeliczenia dokonuje się według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedniego.
Wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie zawsze będzie możliwy, ponieważ są wykluczenia odnośnie wyboru tej formy opodatkowania.
Spod opodatkowania ryczałtem są wyłączone niektóre rodzaje działalności, na przykład prowadzenie aptek, kantorów, czy handel częściami samochodowymi.
Ryczałtu nie wybiorą również osoby, które:
- prowadzą inną działalność gospodarczą opodatkowaną w formie karty podatkowej
- w ramach działalności wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym
- są wspólnikami spółki cywilnej oraz spółki jawnej i ich wspólnicy wybiorą inną formę opodatkowania (czyli opodatkowanie ryczałtem muszą wybrać wszyscy wspólnicy)
- uzyskują przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy a przychody te odpowiadają czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał w roku podatkowym lub w roku poprzednim w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.
Wysokość stawek ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych została przedstawiona w art. 12 ust.1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Możliwość opłacania oraz wysokość stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zależy tylko od faktycznego rodzaju świadczonych w ramach tej działalności usług. Podstawą do zakwalifikowania osiąganych przychodów do odpowiedniej stawki podatku jest określenie dla danej działalności symbolu PKWiU. Określa to rozporządzenie Rady Ministrów z 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU).
STAWKI RYCZAŁTU
- 2%
- 3%
- 5,5%
- 8,5%
- 10%
- 12,5%
- 14% – w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86), architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71), w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1);
- 15%
- 17% przewidziana dla przychodów z wykonywania wolnych zawodów.
CECHY SZCZEGÓLNE DLA RYCZAŁTU OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH
- bez rozliczenia kosztów, czyli ryczałt oblicza się od przychodów a nie od dochodu
- brak możliwości rozliczenia z małżonkiem, co w podsumowaniu może być niekorzystnym rozwiązaniem
- brak możliwości rozliczenia ulgi na dzieci, i innych ulg jak np. IP BOX
- stosunkowo niskie stawki podatku
- limit 2 mln euro/ rok
- brak daniny solidarnościowej, czyli spora oszczędność dla Ciebie
- składka zdrowotna (3 stawki w zależności od przychodów:
- Przychody do 60 tys. zł – 60% przeciętnego wynagrodzenia za IV kwartał (czyli 376,16 zł w 2023 roku)
- Przychody do 300 tys. zł – 100 % przeciętnego wynagrodzenia za IV kwartał (czyli 626,93 zł w 2023 roku)
- Przychody powyżej 300 tys. zł – 180% przeciętnego wynagrodzenia za IV kwartał (czyli 1.128,48 zł w 2023 roku).
Przy obliczaniu ryczałtu podlegającego wpłacie do Urzędu Skarbowego przychód do opodatkowania możesz pomniejszyć o 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne za siebie oraz osoby współpracujące w wyniku tego Twoje obciążenie podatkiem będzie mniejsze.
Wybór odpowiedniej formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej jest dla ciebie kluczowy, dlatego warto skonsultować tę kwestię ze specjalistą w tej dziedzinie.
